درباره ي روستا
روستای آزادوار از سابقه تاریخی درخشانی برخوردار است؛ چنان‌که در سال 31ق. عبدالله بن عامر بن کریز ، که به دستور عثمان بن عفان راهی فتح خراسان شد، در آزادوار جوین نزول کرد. اهل آزادوار با مسلمانان صلح کردند و هنگام لشکرکشی به سمت نیشابور ، با آنها همراهی نمودند.(حاکم نیشابوری، 202-203؛ گردیزی، 227؛ بلاذری، 159) در منابع جغرافیای تاریخی مربوط به قرن چهارم به بعد، هر جا که نام آزادوار آمده، از آن به عنوان یک آبادی بزرگ ناحیه جوین و نیشابور یاد شده است(مقدسی، 435-436 ؛ سمعانی، 1/63) و زمانی که ياقوت حموی (حدود 617ق.) از آن ديدن کرد، همچنان روبه رشد بود. می توان گفت آزادوار، مانند دیگر نقاط ایران ، از آغاز ورود اسلام تا آستانه یورش مغولان، روبه رشد و توسعه بود، اما بعد از این حمله، مرکزیت خود را در ناحیه جوین از دست داد و جای آن را فریومد گرفت. (مستوفی، 150) هر چند گزارش مفصلی از وضعیت آزادوار در دوره ایلخانان، تیموریان و بعد از آن در دست نیست، اما می دانیم که در عهد صفویه، آباد و پرجمعیت بوده است، تا حدی که در ردیف شهرهای حاکم نشینی؛ چون نسا، ابیورد، اسفراین و ترشیز قرار داشت که 139 تومان و3530 دینار مالیات به بیگلربیگی خراسان تقدیم می‌کرده است.(باستانی پاریزی، 288) در سال 1004ق. که شاهعباس صفوی (996-1038ق.) برای مقابله با عبدالمؤمن خان ازبک ، به سوی شرق آمد، مدتی در آزادوار فریومد متوقف شد.(منشی، 2/809– 810) در منابع عصر افشاریه و زندیه ، نامی از آزادوار دیده نمی شود و حتی در مسیر لشکرکشی های نادرشاه به سمت مازندران و غرب که چند بار از اسفراین هم گذشته است، مورخان از این روستا نامی نبرده اند. این امر تاحدی نشان از بی رونقی و کم‌اهمیتی آن دارد. این وضعیت در عهد قاجار هم ادامه یافت. محمدحسن خان اعتمادالسلطنه (فوت 1313ق.) که از گذشته این روستا اطلاع داشته و از آن دیدن کرده است، ضمن تکرار گفته های ياقوت در مورد آن می نويسد: «قريه آزادوار که يک وقت شهر و حاکم نشين جوين بوده حالا چندان آبادی ندارد و سکنه آن پنجاه خانوار است.» (اعتمادالسلطنه، 57، 2297)
|
منوی اصلی
نویسنده: 